Sat-chit-ananda

De kern van het gedachtengoed van Sri Ramana Maharshi is dat er slechts één werkelijkheid is die rechtstreeks door iedereen wordt ervaren. Deze ene, ondeelbare werkelijkheid is tegelijkertijd de bron en de ware natuur van alles wat bestaat. Ramana Maharshi gebruikte hiervoor meestal de benaming Het Zelf.

In zijn in 1985 geschreven boek De leringen van Ramana Maharshi noemt David Godman nog een aantal andere benamingen die Ramana Maharshi hanteerde. Één daarvan is de oude Sanskriet benaming: Sat-chit-ananda. Deze drie Sanskriet woorden betekenen letterlijk: zijn – bewustzijn – gelukzaligheid. Volgens Godman kun je deze benaming het beste vertalen met: “de gelukzaligheid van het je bewust zijn van het zijn”. Er is enkel en alleen nog maar het zijn; daarvan ben je je bewust en dat geeft je een gelukzalig gevoel.

Godman woont al jaren lang in de Ramanashram in Tiruvannamalai. Daar houdt hij zich onder andere bezig met het uitgeven van de teksten van Ramana Maharshi. Godman schrijft: “Sri Ramana leerde dat het het Zelf het zuivere zijn is, een subjectieve ervaring van ‘ik ben’ die verstoken is van het gevoel ‘ik ben dit’ of ‘ik ben dat’. Er zijn geen objecten in het Zelf, er is slechts een besef van zijn. Omdat dit besef bewust is, staat het ook bekend als bewustzijn. De directe ervaring van dit bewustzijn is, volgens Sri Ramana Maharshi, een toestand van ononderbroken geluksgevoel en dus wordt hier ook wel de term ananda of gelukzaligheid voor gebruikt om dit te beschrijven. Deze drie aspecten: zijn, bewustzijn, en gelukzaligheid, worden als een bij elkaar horend geheel ervaren en niet als afzonderlijke eigenschappen van het Zelf. Zij zijn onscheidbaar op dezelfde wijze als vochtigheid, doorzichtigheid en vloeibaarheid onscheidbare eigenschappen van water zijn”.

In de hindoefilosofie wordt de term sat-chit-ananda gebruikt om de kenmerken van Brahman te beschrijven. Brahman is de oorsprong van waaruit al het bestaande zich ontvouwt en waarin al het bestaande ook weer oplost. De gerealiseerde yogi ervaart de werkelijkheid enkel en alleen nog als een bewust zijn. De Indiase advaita-leraar Nisargadatta (1897-1981) kwam tot zijn inzicht in de werkelijkheid door - op advies van zijn leraar - enkele jaren achtereen zijn aandacht uitsluitend te houden bij “Ik ben”.